براي تمام مسلمانان – الخصوص آن مردان و زناني که امسال به حج خانۀ الله متعال مشرف شده اند – بهترين و بزرگترين و قيمتيترين تحيه را تقديم ميدارم، تحيۀ اسلام، تحيۀ اهل جنت:
السلام عليکم و رحمت الله و برکاته..
الله متعال حجتان را قبول فرمايد، و گناهانتان را بيامرزد، و شما را از اهل فردوس اعلي بگرداند.
خوشا بر حال کسانيکه الله متعال آنها را از ميان مردم انتخاب نموده و براي حج خانۀ خود برگزيده است، و به آمدن در اين ديار مقدس مشرف ساخته است.
خوشا بر چشماني که به ديدن کعبۀ معظمه، مسجد الحرام، مني، عرفات، مزدلفه، و مسجد پيامبر – صلي الله عليه وسلم - و ديگر اماکن مقدسه شرفياب شده، و در اين جاهاي پاک ترس از عذاب الله، و اميد رحمت او، وشوق و رغبت به بهشت جاويدانۀ او؛ اشکها ريزانيده، و شبها در بيداري بسر برده است.
خوشا بر قدمهايي که گرداگرد بيت الله الحرام طواف نموده وميان صفا ومروه سعي کرده، و در ميدان عرفات ايستاده، و به سوي مشاعر مقدسه گام برداشته است.
خوشا بر عرقهايي که در راه بدست آوردن رضاي الله متعال چکيده است.
خوشا بر آن موهايي که در راه طاعت الله جل جلاله غبارآلود گرديده وبخاطر خشنودي اوتعالي تراشيده شده و در آن خاکهاي پاک سپرده شده است.
حاجي محترم! حالا بعد از آن که مناسک حج را – به کمک الله – پُره نمودي، و مراسم آنرا – به ياري الله – به پايان رساندي؛ بايد از خود بپرسي: بعد از حج چه بايد کرد؟
حاجي عزيزم! من ميخواهم به خدمت شما جواب اين سوال مهم را به گونۀ مختصر عرض نمايم، به اميد اينکه برادران و خواهرانم از جواب آن بهره مند گرديده وبراي بندۀ بيچاره دعاي نيک کنند اينکه چند روز باقيماندۀ خود را در خدمت دين بسر برده، و اين دنيا را بر ايمان وداع نموده، و در روز محشر زير پرچم جناب مصطفي – صلي الله عليه وسلم - حشر کند.
بايد بدانيم که الله متعال حج را بر بندگانش فرض نگردانيده مگر بخاطر حکمت بزرگي، و مصالح مهمي، و منافع متعددي که در اين فرمودۀ خود به آن اشاره نموده است: «لِيَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ» {سورۀ حج: 28} (تا شاهد منافعي براي خود شوند)
و يکي از منافع هم همان درسهاي بزرگي است که حاجي محترم آن را از حج خود ميآموزد.
حاجي عاليمقام! بعد از حج چه بايد کرد؟
در پاسخ اين سوال – به کمک و ياري الله متعال – ميگويم:
اول: نخست از همه بايد شکر الله متعال را بجا آوري.
آن ذاتي که تو را از نيستي به هستي آورده، و از بين همه مخلوقات انسان عاقل آفريده، واز ميان همه انسانها بندۀ مسلمان گردانيده، و از بين تعداد زيادي از مسلمانان تو را براي حج خانۀ خود اختيار کرده است.
و اينک تو هم - به فضل و کرم اوتعالي – مراسم حج را به پايان رساندي، و به کشور خود سالم و صحتمند بازگشتي، و با اهل و فاميل خود يکجا شدي.
اگر توفيق و هدايت الله متعال نميبود، و اگر رحمت و مهرباني الله جل جلاله نميبود، واگر کمک و ياري الله عزوجل نميبود؛ کجا اين نعمتها همه برايت ميسر ميشد؟! و کجا از اين فضيلتها و خوبيها برخوردار ميشدي؟!.
پس واجب تو نسبت به اين نعمتها چيست؟
واجب تو اينست که شکر ذات يکتاي الله متعال را – که برايت اين نعمتها را ارزاني فرموده است – بجا آوري، و او را هميشه حمد و ستايش گوئي.
الله تعالي ميفرمايد: «وَاشْكُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ» {سورۀ نحل: 114} ﴿ونعمتهاي الله متعال را سپاسگزاري نمائيد اگر واقعاً او را پرستش خواهيد نمود﴾.
شکر و سپاسگزاري تنها چند کلمه نيست که آنرا بر زبان جاري کني و بس، بلکه شکر تحقق نمييابد تا سه شرط در آن فراهم نشود:
1- قول زبان: ثنا و ستايش الله متعال را گفتن، و اين نعمتها را به اوتعالي نسبت دادن، وهميشه از آن صحبت کردن «وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ» {سورۀ ضحي: 11}. (و اما از نعمتهاي پروردگارت پس بايد بازگو و صحبت کني). پس بگو: حمد و ستايش خدايي را که برايم حج خانۀ خود را ميسر کرد، و اينکه من حج کردم محض نعمت و احسان الله متعال است، و يکي از بزرگترين فضل و کرم الله بالاي من اينست که خانۀ او را حج کردم.
2- اعتراف قلب: در قلب خود اقرار و اعتراف به نعمتهاي الله متعال داشتن، و به اين باور بودن که همه نعمتها از جانب الله متعال است «وَمَا بِكُم مِّن نِّعْمَةٍ فَمِنَ اللّهِ» {سورۀ نحل: 53}. ﴿وآنچه از نعمتها در شما وجود دارد همه از جانب الله است﴾.
3- عمل اندام: با اندام خود اعمالي را انجام دادن که دلالت بر شکر الله ميکند، از انواع طاعات و عبادات که الله متعال آن را مشروع گردانيده و از بندگانش ميپسندد.
دوم: هميشه دعا کردن اينکه الله متعال حجت را قبول فرمايد، و از کوتاهيات در حج درگذرد.
و اين شان بندۀ مؤمن است که هرگاه کدام طاعت يا عبادتي را انجام داد از پروردگار خود اميد قبول ميداشته باشد، و هميشه دعا و زاري ميکند اينکه الله متعال آن را از وي بپذيرد.
الله تعالي در اين باره براي ما نمونهاي از عملکرد پيامبران خود پيش نموده ميفرمايد: «وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ» {سورۀ بقره: 127} ﴿و به ياد آور آنگاه را که ابراهيم و اسماعيل پايههاي خانۀ کعبه را بالا ميبردند و در آن اثنا دعا ميکردند و ميگفتند: پروردگارا! از ما قبول فرما، چون تو بسيار شنوا وبيحد دانا استي﴾.
و در جاي ديگري نمونهاي از عملکرد زنان نيک تقديم ميدارد: «إِذْ قَالَتِ امْرَأَةُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ» {سورۀ آل عمران: 35} ﴿به ياد آور هنگامي را که همسر عمران گفت: پروردگارا! من آنچه در شکم دارم خالصانه نذر تو کردم، پس آن را از من بپذير، چون تو بسيار شنوا و بيحد دانا هستي﴾.
بار الهي! اي ذات شنوا و دانا ! به فضل و کرم خود حج ما را قبول فرما، و از کوتاهي ما درگذر، و ما را از اجر و ثواب محروم نکن.
سوم: خود را به کوتاهي در طاعت الله جل جلاله تهمت نموده و هرگز به عمل خويش مغرور مباش.
زيرا هيچکس نميتواند الله متعال را چنانکه لايق عظمت وبزرگي اوست پرستش کند، وهيچ عمل بشري خالي از کوتاهي نيست، و هر اندازه که اوتعالي را عبادت کنيم باز هم حق او را بجا نياورده ايم .
و هر عملي که صاحبش در پيشگاه الله متعال احساس فقر و کمزوري و نيازمندي ميکند؛ آن عمل نزد الله متعال با ارزشتر، و به قبول و پذيرايي نزديکتر ميباشد، و در مقابل هر عملي که صاحبش مغرور و خودنما و متکبر باشد، آن عمل در خطر قرار دارد، و در دم باد برابر است.
ببينيد الله متعال حال بندگان مؤمن خود را چطور خوب و زيبا بيان کرده ميفرمايد: «وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوا وَّقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ» {سورۀ مؤمنون: 60} ﴿وآنانيکه ميدهند آنچه دادهاند (از زکات وصدقات وغيره) در حاليکه دلهايشان ترسان است که بهسوي پروردگارشان باز ميگردند﴾.
عايشه – رضي الله عنها - در مورد اين آيه پيامبر – صلي الله عليه وسلم - را پرسيد وگفت: آيا آنها کسانياند که دزدي و زنا ميکنند وشراب مينوشند اما در عين حال از الله ميترسند؟ فرمود: «نه خير! اي دختر ابوبکر، اي دختر صديق، بلکه او کسي است که نماز ميخواند و روزه ميگيرد و صدقه ميدهد، و در عين حال از الله ميترسد». {روايت ترمذي (3175) وتصحيح آلباني}.
يعني ميترسد که الله متعال اين اعمال را از وي قبول نفرمايد؛ بهسبب قصور و کوتاهي که از وي در آن اعمال وارد شده است.
سپس الله متعال در بيان پاداش آنها ميفرمايد: «أُوْلَئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ» {سورۀ مؤمنون
نظرات شما عزیزان: